Çocukluk çağı travmasının depresyon ve depresyon tedavisine verilen yanıt üzerindeki etkileri nelerdir?

Çocukluk çağı travması, majör depresif bozukluk (MDB) için önemli bir risk faktörüdür. 1 Çocukluk çağı travması, sağlıklı bireylere kıyasla MDB'li bireylerde önemli ölçüde daha yaygındır1 ve MDB’nin daha erken dönemlerde başlaması, MDB’nin nüksetmesi, MDB’nin daha kronik seyretmesi2 ve MDB’li bireylerin standart antidepresan tedaviye zayıf yanıt vermesi riskini arttırmaktadır.1

MDB'li birçok kişi çocukluk travması yaşamıştır.

Çocukluk çağı travması, MDB’nin daha kronik seyretmesi riski ile ilişkilidir

Pek çok çocukluk çağı travması (veya olumsuz çocukluk deneyimi [OÇD]) türü, duygusal istismar ve kişilerarası cinsel ve fiziksel istismarı, ailelerin ayrılmasını, dağılmasını veya aile içi çatışmaları ve doğal afet deneyimlerini içermektedir.1,2

En Uygun Depresyon Tedavisinin Öngörülmesine Yönelik Uluslararası Çalışma’ya (iSPOT-D) katılan 1008 katılımcıdan kontrol grubunda yer alan 336 sağlıklı bireyin %28.4'üne kıyasla hasta grubunda yer alan bireylerin %62.5'inde en az iki çocukluk çağı travması rapor edilmiştir (p<0.01).

Çocukluk çağı travmasının zihinsel, psikososyal ve fiziksel sağlık üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır

Çocukluk çağı travmasının bilişsel gelişim ve beyin gelişimi üzerinde olumsuz etkisi

Çocukluk çağı travması, daha düşük zeka katsayısı (IQ), daha düşük karmaşık görsel dikkat, sözel bellek, öğrenme, planlama ve problem çözme becerileri, daha düşük işlem hızı ve daha düşük dil, okuma ve matematik puanları ile ilişkili olup, bilişsel gelişim üzerinde olumsuz etkiye sahiptir.3

En az bir OÇD geçirmiş ergenlerde hiç OÇD geçirmemiş ergenlere göre sigara, alkol, uyuşturucu kullanımı ve en az bir intihar girişimi gibi risk alma davranışlarının anlamlı düzeyde yüksek olduğu bulunmuştur (p<0,0001).2

Daha fazla sayıda OÇD geçirmiş olmanın aynı zamanda yetişkin yaşamda daha yüksek oranda ciddi aile, iş ve mali sorunlar yaşama ve daha yüksek stres, madde bağımlılığı ve MDB ile de ilişkili olduğu bulunmuştur.2,4

Çocukluk çağı travmasının fiziksel sağlık üzerindeki olumsuz etkileri ise, 5 ve 10 yaşlarındaki çocuklarda daha kısa telomer boyu,5 yetişkinlerde daha yüksek inflamatuar biyobelirteç seviyeleri ile karakterize genel düşük dereceli inflamasyon,6 daha yüksek kan basıncı7 ve daha yüksek obezite prevalansı içermektedir.7

Çocukluk çağı travması standart antidepresan tedavilerine verilen yanıtın zayıf olması riskini artırmaktadır

Çocukluk çağı travması yaşamış bireylerin SSRI veya SNRI tedavilerine yanıt verme olasılığı daha azdır

MDB'nin çocukluk çağı travması öyküsü olan kişilerde daha kronik seyretmesine ilaveten, bu kişilerin MDB'ye yönelik standart antidepresan tedavisine zayıf yanıt vermeleri çocukluk çağı travmasının MDB’li bireyler üzerindeki olumsuz etkisini daha da arttırmaktadır.1

4 ila 7 yaşları arasında çocukluk çağı travması yaşayan MDB’li bireylerde, 8 haftalık periyotta selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) veya serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI'ler) tedavilerinden yanıt alınma veya bu tedaviler sonucunda hastalığın gerilemesi olasılığının çocukluk çağı travması yaşamayan MDB’li bireylere göre 1.6 kat daha az olduğu tespit edilmiştir.1 iSPOT-D çalışmasına katılan 722 katılımcı arasında:

  • çocukluk çağında istismara maruz kalmayan bireylerin %82.3’üne kıyasla çocukluk çağında istismara maruz kalan bireylerin sadece %17.7’sinde tedaviye yanıt alınabilmiş; ve
  • çocukluk çağında istismara maruz kalmayan bireylerin %84.1’ine kıyasla çocukluk çağında istismara maruz kalan bireylerin sadece %15.9’inin hastalıklarında gerileme kaydedilebilmiştir1

Our correspondent’s highlights from the symposium are meant as a fair representation of the scientific content presented. The views and opinions expressed on this page do not necessarily reflect those of Lundbeck.

KAYNAKLAR

  1. Williams LM, et al. Transl Psychiatry 2016;6:e799.
  2. Hillis SD, et al. Pediatrics 2004;113:320–7.
  3. De Bellis MD, et al. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am 2014;23(2):185–222.
  4. Got Your ACE Score? https://acestoohigh.com/got-your-ace-score/ Accessed 14 May 2020.
  5. Shalev I, et al. Mol Psychiatry 2013;18:576–81.
  6. Danese A, et al. PNAS 2007;104:1319–24.
  7. McIntyre RS, et al. Int J Psychiatry Med 2012;43:165–77.